Özgül Öğrenme Güçlüğü Nedir?

Özel Öğrenme Güçlükleri

Özgül Öğrenme Güçlüğü Nedir?

Özgül Öğrenme Güçlüğü; çocuğun sosyal ve akademik hayatında yaş grubuna kıyasla konuşma, yazma, mantıksal ve matematiksel işlemler gibi yeteneklerini daha geç veya daha zor kullanabilmesidir. Özgül öğrenme güçlüğü bir hastalık değildir. Çocuğun zekâsı normal seviyededir ancak özel ve farklı bir durum olarak değerlendirilmelidir. Doğru tedavi ile çocuğun başarı oranı yükseltilebilmektedir. Özgül öğrenme güçlüğünün nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte genetik kaynaklı bir durum da olabilmektedir. Anne veya babanın özgül öğrenme güçlüğü olması durumunda çocukta görülmesi de olası bir durumdur. Öğrenme güçlüğünün nedenleri arasında çevresel etkenler ve ekonomik zorluklar da yer alabilmektedir.

Çocuğunuz özgül öğrenme güçlüğü yaşıyor ise onu cesaretlendirmeli ve desteklemeniz gerekmektedir. Onun için daha basit ve anlaşılabilir cümleler kurmaya özen gösterin. Olumlu yanlarına ve becerilerine odaklanın. Tedavi almasını sağlanmalı ve onu heveslendirmek gerekmektedir. özgül öğrenme güçlüğü olan çocukların tedavi edilmesi gerekmektedir aksi takdirde çocuk ilerleyen zamanlarda özgüveni düşük, stresli, kaygılı ve çevresine karşı saldırgan biri olmasına sebep olacaktır. 

Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirtileri

Öğrenme güçlüğünde erken teşhis oldukça önemlidir. Okul öncesi ve ilkokul dönemine ilişkin belirtileri olmaktadır. Öğrenme güçlüğü belirtileri genellikle ilkokul dönemlerinde fark edilmektedir çünkü akademik hayata ilk adımları atarken çocuk aynı zamanda sosyalleşmeye başlamaktadır. Aile ve öğretmen tarafından gözlemler sonucu çocuk ile alakalı birtakım gecikmeler tespit edildiğinde bir uzmandan yararlanmak gerekmektedir.

Okul öncesi belirtileri 

• Çocukta konuşmada gecikme veya konuşma bozuklukları yaşanması,
• Motor gelişiminde yetersizlik,
• Renkleri ve sayıların adlarını unutma,
• Öz bakımını karşılamada sorun yaşama,
• Zıt kavramları öğrenme ve uygulamada güçlük yaşama (sağını veya solunu karıştırmak),
• Ayakkabı bağlama ve düğme ilikleme de zorlanma,
• Çizim ve boyama gibi becerilerde zorlanma,
• Sakarlık,
• Sırayla saymada güçlük,
• Duyduklarını anlamada güçlük çekme,
• Tekerleme söylerken zorlanma,
• Haftanın günlerini hatırlayamama,

İlkokul dönemi belirtileri

• Birbirinin tersi olan rakamları ve harfleri ayırt edememe (6-9 ve p-q gibi zıt işaretlerde zorlanmalar yaşama),
• Kelimeleri heceleme de sıkıntılar yaşamak,
• Yazı yazmada güçlük çekmek ve düzensiz bir şekilde yazı yazmak,
• Çarpım tablosunu öğrenmede güçlük çekme,
• + ve x gibi sembolleri birbirine karıştırma,
• Bir soru sorulduğu zaman düzgün cevap vermemek ve soruya uygun cevabı oluşturamama,
• Sıralamaları karıştırma ve hatırlayamama ve örüntü dizilerinde zorluk yaşama,
• Bildiği kelimeleri yanlış okuma,
• Okula yeni başladığı zamanlarda sınıfını bulmada güçlük çekme,
• Kelimeleri hatırlayamama ve unuttuğu kelimeyi tarif etmeye çalışma,
• Yabancı dil öğrenmede güçlük çekme,
• Mecazi sözcükleri anlayamama,
• Ezber yapmada güçlük çekme ve bir bilgiyi kolay unutmak,
• Zaman kavramında zorluk çekme,
• Noktalama işaretlerini karıştırmak ,
• Fikirlerini toparlamakta güçlük çekerler ve aynı zamanda da yazılı olarak fikirleri istendiğinde cümleleri toplayamazlar.

Özgül Öğrenme Güçlüğü Türleri 

Özgül öğrenme güçlüğünün dört türü vardır ve hepsi birbiriyle bağlantılı olmaktadır. 4 farklı öğrenme güçlüğünün de bir arada kişide görülmesi mümkündür. Gelişim bir bütündür ve gelişimde aksama birbirinden etkilenmektedir. 

Disleksi: Normal veya normalin üstünde zekâ seviyesi olmasının yanında öğrenme güçlüğü ve geç öğrenme yaşanması durumudur. Okuma, yazma ve konuşma gibi becerilerde aksama ve zorluklar meydana gelmektedir. Disleksi olan kişilerde nörolojik olarak bazı farklılıklar olabilmektedir. 

Disgrafi: Çocukta yazma güçlüğü ve bozuklukları vardır. Çocuk yaşıtlarına göre daha yavaş yazı yazmaktadır. Oldukça düzensiz ve kelimeleri parçalayarak yazı yazar. Kelimeler arasında boşluk bırakmaz. Kalem tutmada zorluk çeker ve defterde satır üzerinden düz bir şekilde yazı yazmakta güçlük çekerler. Yazı yazarken kelimelerden harf çıkarır. Çok fazla silgi kullanır. Kalemi tutarken elini ve kolunu farklı pozisyonlara getirir. Yazma gerektiren ödevleri sevmezler ve kaçınırlar. Disgrafi genellikle ilköğretim döneminde fark edilmektedir. 

Diskalkuli: Matematik öğrenme güçlüğü olarak bilinmektedir. Kişide zihinsel bir problem olmamakla birlikte matematiksel hesaplamaları yaparken zorlanmaktadır ve sembolleri kavramada güçlük çekilmektedir. Geometrik şekilleri tanımakta zorluk çekerler. Çarpım tablosunu ezberleyemez veya çabucak unuturlar. Dört işlem yaparken uzun süre düşünürler ve basit işlem hataları yaparlar.

Dispraksi: Doğuştan gelmektedir ve ince ve kaba motor gelişim ve koordinasyon becerilerinde aksaklıklar görülmektedir Disprakside genellikle dil-konuşma becerilerinde zorluk çekilmektedir. Dispraksinin üç çeşidi vardır;

• Oral dispraksi: Konuşma hareketlerini etkilemektedir. Dil ve dudak hareketlerini yapmakta güçlük çeker.
• Sözel dispraksi: Konuşma bozukluğudur. Kelimeleri doğru bir şekilde telaffuz edememektedir ve bu kişide özgüven kaybına sebep olmaktadır. Konuşmaktan kaçınır ve kelimeleri kısaltarak ve basitleştirerek söyler. Kelimelerin yerlerini değiştirebilir. Kendini ifade etmekte güçlük çeker ve anlaşılmaz bir konuşma sergiler.
• Motor dispraksi: Yaşına uygun ince ve motor beceriler arasında koordinasyon sağlayamama veya bu becerilerde gecikme olarak adlandırılır. Yeni beceriler öğrenme, yazı yazma, problem çözme ve ritim gerektiren hareketlerde zorluk yaşamaktadır.

Vinegard Özel Öğrenme Güçlüğü Testi

Özel Öğrenme Güçlüğü belirtilerini gösteren çocuklar ve yetişkinler için Vinegard testi uygulanmaktadır. Bu test teşhis koyma amacıyla uygulanmamaktadır. Vinegard testinde yer alan sorular arasında çocuğunuza/kendinize ait belirtiler yer alıyor ise bir uzmana gitmenizde fayda vardır bu şekilde daha detaylı testler ve taramalar yapılarak tanı koyulmaktadır. Test içerisinde kaba-ince motor kullanabilme, dil kullanımı ve akademik başarısına yönelik sorular yöneltilmektedir. Örneğin Matematiksel ifadeleri karıştırır mı, Nesneleri hatırlamakta zorlanır mı? Ya da Top atma-tutma becerileri zayıf mı gibi çocukla alakalı pek çok evet/hayır sorusu ebeveyne yöneltilmektedir. Form şeklinde olan test yetişkinler ve çocuklar için ayrı olarak hazırlanmaktadır. Özel Öğrenme Güçlüğü Vinegard testini internet üzerinden uygulamak mümkündür. Vinegard testi uygulandıktan sonra tanı koyma amaçlı olarak kişiye zekâ testleri uygulanmaktadır. Genellikle CAS ve WISC4 bilişsel beceri ve zekâ testleri uygulanmaktadır.

Özel Öğrenme Güçlüğü CAS Zekâ testi nedir? 

5-17 yaş gruplarında yer alan çocuklar için uygulanan bir zekâ testi olmaktadır ve aynı zamanda da bu test nörolojik bir değerlendirme amacıyla kullanılmaktadır. 5-17 ve 8-17 yaş grupları olarak ikiye ayrılmaktadır ve bireysel olarak uygulanan bir zeka testidir. CAS zekâ testinin uygulandığı alanlar:

1. Bir çocuğa zihinsel engelli tanısını koyabilmek için kullanılmaktadır.
2. Öğrenme güçlüğünün değerlendirilmesi
3. Üstün zekâ tespiti koyabilme amaçlı
4. Travmaya bağlı beyin hasarı olan çocukları değerlendirme amaçlı
5. Ciddi duygusal bozukluğunda kişiyi değerlendirme amaçlı
6. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukları değerlendirmede kullanılan bir testtir.

WISC 4 Zekâ Testi Nedir?

WISC 4 zekâ testi, çocuklar ve gençler için uygulanan, zekâ ve sosyal becerileri değerlendirmeyi hedefleyen bir testtir. 10 temel alt ve 5 yedek testten oluşmaktadır. 10 temel alt test bütün çocuklar için uygulanan bir testtir. Uzman kişinin değerlendirmesi sonucu çocuğun becerilerine göre ve yönelimine göre gerek görülürse 5 yedek testin birkaçı da verilebilmektedir. WISC 4 zekâ testi 6-16 yaş grupları arasına uygulanan ve çocukların bilişsel yeteneklerini ölçmek için kullanılan bir testtir. WSC 4 zekâ testinde değerlendirilen bilişsel alanlar şu şekildedir: 

1. Konsantrasyon ve dikkat ölçümü
2. Sosyal bilgi
3. Sözel ifade ve sözel bilgi
4. İnce motor becerileri
5. Görsel motor becerileri
6. Zihinsel işlem hızı
7. Kısa süreli işitsel bellek
8. Akıl yürütme
9. Organizasyon